HAMAR

Gaztelaniaz “estado del arte” esaten zaio. Gaztelaniazko Wikipediaren arabera, anglizismo bat da, state of the art espresiotik eratorritakoa. Gaztelaniaz ez litzateke horrela esan beharko: «puntero», «lo último» edo «[lo más] avanzado» esan beharko litzateke. Euskaraz ez dut antzeko espresiorik aurkitu. Agian… «gai zertan den», «egungo egoera» edo horrelako formularen bat proposatu beharko genuke…

Zertan da gaur egun euskararen sustapena kirol arloan?

HAMABI

Soziolinguistika Klusterrak «D ereduko kirola» izeneko proiektuak hiru geruzeko planteamendu bat proposatzen du; eragiteko hiru eremu, nolabait azaltzeagatik:

1. geruza: KIROLA
2. geruza: KLUBA
3. geruza: TALDEA

Testu honetan ageri diren ideia asko proiektu horren memorian agertzen dira.

HAMAIRU

Ikuspegi makroan bada zer eginik. Berriak dira Kirol Legea eta Kirol Lanbideen Legea. Izen ofizialak ponposoagoak dira: 2/2023 LEGEA, martxoaren 30ekoa, Euskadiko jarduera fisikoaren eta kirolarena eta 8/2022 LEGEA, ekainaren 30ekoa, Euskal Autonomia Erkidegoan jarduera fisikoaren eta kirolaren arloko lanbideetan sartzeari eta jarduteari buruzkoa. Urteak generamatzan horien zain, aurrerabideak ekarriko zituztelakoan. Bai… berrikuntza bat edo beste ageri dira, baina ez nahikoak. Kirol lanbideen legeak ezartzen du B2 maila beharrezkoa dela entrenatzailea eta begiralea izateko (jakina… baldin eta diru publikoarekin antolatutako jarduera batean jardun behar badu, eta beti ere, tokian tokiko egoera soziolinguistikoaren arabera…). Kirol legeak, bestalde, onartu egiten du kirola euskararen erabilera sustatzeko tresna ere badela. Askoz berrikuntza gehiago ez. Gutxi? Asko?

Araubidetik harago, badago zer landu. Esango nuke aldaketa kulturalak direla benetan behar direnak: zentzu komuna irabaztea, adin-tarte batzuetan behinik-behin kirol jarduerak euskaraz egin behar direla zabaltzea, sinistea eta sinistaraztea.

HAMALAU

Agian interesatuko zaizue. kirol arloan euskararen erabilera sustatzeko Eusko Jaurlaritzak prestatu zuen plana gainbegiratzea: hemen.

HAMABOST

Badira urteak lan munduko euskara planen metodologia kirol-erakundeetara ere eraman direla. Kirol-entitateetan euskara-planak egitea edota entitatean euskararen erabilera erosoa izateko erabakiak hartzea (babesgune kontzeptua hortik dator) bigarren geruzara eramaten gaitu.

Euskara-planen metodologia gehiegitxo sistematizatu dela entzun dut. Eraginkortasunaren bila oso prozesu estandarizatuak garatu dira. «D ereduko kirola» proiektuak ikuspegi etnografikoagoa proposatzen du, kluba sakontasun handiagoz ezagutzea ahalbidetzen duena:

• Bere historia, bere ibilbidea, bere sinbolak…
• Kluba bera: egoitza, partaideak, egitura, testuingurua…
• Klubaren praktikak, errutinak, harremanak, emozioak…
• Klubaren komunikazio sistema…

Entitatearen kulturan (kultura txikian) euskara txertatzea da kontua.

HAMASEI

Taldea praktika-komunitate baten gisa ulerten dute: jende multzo bat, helburu komun bat duena, ahalegin komun batean ari dena, praktika batzuk eta gauzak egiteko modu bat partekatzen dituena. Erronka da, beraz, nola lortzea euskara komunitate horren parte bat izatea.

Niri, egia esan, hirugarren geruza hori egiten zait bereziki interesgarria. Esan izan da entrenatzailea dela taldearen erdigunea. Iruditzen zait Klusterrak egindako lanetan ideia hori erlatibizatu egiten dela… baina oraindik ere badago hor zer landu.

Hurrengo batean izango da!