Intsusa landare oso erabilia da sendabelar gisa, izan ukendu edo infusio moduan. Aspirina medikamentu industriala izatez intsusatik ateratzen da ere.
Gurean tradizionalki honakoak tratazeko erabili izan da:
+ Arnas-arazoak
+ Zauriak, erredurak, kolpeak, herpesak eta bestelako azal-arazoak
+ Sukarra txikitzeko, izerditzeko eta mukiak botatzeko
+ Begiak garbitzeko, adibidez konjuntibitis kasuetan
+ Aurpegiko azala leuntzeko
Halare, kontuz ibili behar da intsusa kontsumitzerakoan ez baitago espezie bakarra gure artean eta batzuk **pozointsuak** izan daitezkelako!
Beraz segidan azalduko det nola ezberdindu gurean euki ohi ditugun espezie ezberdinak:
## Intsusa beltza (_Sambucus nigra_)

Hau da euskal herritar medikuntzan erabiltzen dan espeziea.
**Zuhaixka** itxura hartzen du, **egur biguin**ezko enborrak sortuz, eta 4-6 metroko altuera hartu ohi du. **Udaberri bukaera** aldean **loratzen** da eta **fruitu more-ilun** edo **beltzak** ditu, **lurrera begira** geratzen direnak.
Lore sorta bakoitzeko **loretxo guztiak maila berberan** hazten dira [ikusi goiko argazkia].
Loreak **txuri** eta **horixkak** dira.
Espezie honen **loreak, fruituak, hostoak** eta **egurra** erabili daitezke. **Fruituak jangarriak** badira ere, **ilun-ilun daudenean bakarrik** jatea gordinik gomendatzen da. Sukaldatuta ez dago inolako arrixkurik.
## Andura (_Sambucus ebulus_)
> _akamailu, mausa eta zihaurri bezela ere ezagutzen da._

Landare hau oso **ohikoa** da euskal lurraldeetan baina ez degu intsusa beltzarekin nahastu behar, **andura pozointsua** delako.
**Enbor gabe**ko landarea da, gehienez 2 metroko altuera ingurura iritsi daitekena. **Udaran loratzen** da, intsusa beltza baino beranduago, eta **fruitu more-ilun** edo **beltzak** ditu ere, baina hauek **zerura begira** egoten dira.
Anduraren lore sorta bakoitzean **lauzpabost sorta txikiago** egon ohi dira, bakoitzak forma borobildua duelarik. Eta garrantzitsuena: **lore**ak txuri-**arroxkak** izaten dira.

Espezie honen sustraiak erabiltzen direla irakurri izan det, baina **EZ** da gomendatzen ezagutzarik gabe **erabil**tzea **POZOINTSUAK** direlako hostoak eta fruituak.
**Hostoak** txikituta **usain desatsegina** botatzen dute. Landarea identifikatzeko erabili daiteke metodo hau.
## Intsusa gorria (_Sambucus racemosa_)

**Nik** espezie hau ez det ikusi inguruan (Buruntzaldea eta Goierri, Gipuzkoan), dirudienez 1000 metrotatik gorako altueran agertzen delako.
Ipar Amerikako herriek erabili izan dute tradizionalki.
**Zuhaixka** itxura hartzen du, **egur biguin**ezko enborrak sortuz, eta 4-6 metroko altuera hartu ohi du.
**Fruitu gorri-gorriak** ditu, **lurrerantz** eroriak aurkitzen direnak.
**Loreak gezi forman** hazten dira, adar bukaerara iritxi ahala lore gutxiago dituelarik.
Loreak **horixkak** dira.

**Fruituak sukaldatuta soilik** jan behar dia, bestela pozointsuak dialako.