Beti izan det zalantza nola jokatu zenbaki batzuk euskera batuan, nere sukalkian ite deten moduaz nahastuta.
Nik “bostean” eta “hogeitabatean” esate det, baño batuaz nola da zuzena? 5ean edo 5an?
Beti izan det zalantza nola jokatu zenbaki batzuk euskera batuan, nere sukalkian ite deten moduaz nahastuta.
Nik “bostean” eta “hogeitabatean” esate det, baño batuaz nola da zuzena? 5ean edo 5an?
Uste dut hementxe duzula azalpena, zenbaki guztientzat: https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ebe&view=bilaketa&Itemid=1161&task=bilaketa&id=1403
ZIFRAK ETA DEKLINABIDEA. Zifraz idatzitako zenbaki kardinalei leku-denborazko kasu-marka eranstean, kontuan hartuko da:
a) zenbakia bokalez bukatzen den, kasu-marka zuzenean erantsiko baitzaio:
(mugatu singularrean) 2an (bian) / *2ean; 3tik (hirutik) / *3etik
(mugagabean) 2tan (bitan); 3tatik (hirutatik)
b) zenbakia kontsonantez bukatzen den, loturazko “e” bat beharko baitu:
(mugatu sing.) 1ean (batean) / *1an; 5era (bostera) / *5ra
(mugagabean) 5etan (bostetan) / *5tan
c) mugatu pluralean, bokalez zein kontsonantez bukatu, kasu-marka zuzenean erantsiko zaio: 2etan (bietan), 5etan (bostetan), 7etatik (zazpietatik/*zazpiretatik)
Hamaika zenbakiaren deklinabidean, hitzak -a berezkoa duenez, ez dagokio beste a-rik: 11n (11an), hamaikan [(h)amaikean]. Beste hainbeste gertatzen da 31, 51, 71, 91… zenbakietan.
Mila zenbakiaz baliatzen gara sarri kopuru handiak adierazteko, baina euskaraz bada beste biderik ere hori adierazteko: Mila bider esan nion lana garaiz amaitzeko / Hamaika bider / Hamaikatxotan / Makina bat bider… esan nion lana garaiz amaitzeko.
Bat zenbatzailearen deklinabidea. (→ bat zenbatzailea)
Beraz, uste bezela, “bostean”.