Google-ek bertako langileak trebatzeko erabitzen duen Rust ikastaroa argitaratu du GitHub-en. Lau eguneko iraupena dauka da, Rust-ekin esperientziarik ez duten pertsonentzako zuzenduta dagoen arren, programazio ezagutzak edukitzea gomendatzen da, batez ere C++ eta Javan. Doakoa da eta Apache lizentziapean argitaratuta dago.

Hodeiak - [YunoHost](https://yunohost.org/) - [Co-op Cloud](https://coopcloud.tech) - [FreedomBox](https://freedombox.org) - [Cloudron](https://www.cloudron.io) - [Caprover](https://caprover.com) - [Umbrel](https://umbrel.com) - [Embassy OS](https://start9.com/) - [DietPI](https://dietpi.com) - [CasaOS](https://casaos.io) *** Mahaigain birtuala - [ArozOS](http://arozos.com) *** Mastodonekin bateragarria den ActivityPub zerbitzaria - [wildebeest](https://github.com/cloudflare/wildebeest) *** Batzuk libreagoak dira, beste batzuk itxiagoak. Batzuk errazagoak dira, beste batzuek ezagutza handiagoa eskatzen dute. Batzuk x86rako dira bakarrik, beste batzuk ARM ere bai.

Belarrei buruzko apunteak ite ditut Zettelkasten metodoa erabiltzen. Zettlr programa erabiltze det horretarako, MD formatuko fitxategiekin. Nahiko nukena da apunte guzti hoiek webgune batera pasatzea ta bertan gauza hauek in ahal izatea: + MD fitxategiak errendatuta bistaratu, irudi eta guzti + Zettlr-en "[[....]]" markekin markatutako barne-estekak webgunean ere hala izatea. Barne-esteka hoiek beste fitxategita bideratze dute. + Zettlr-en "#..." markakin markatutako etiketak webgunean ere ikusi ahal izatea. Etiketek fitxategiak taldekatze dituzte. + Fitxategiak bilatu ahal izatea, ta baita ausaz bat bistaratu ahal izatea ere Eztakit aproposena litzaken Hugo edo SimpleMD bezelako MD bistaratzeko programa bat moldatzea edo hutsetik eraikitzea. Edonola, laguntza beharko nuke ta ilusioz ekingo nioke lanai

Microsofteko David Guyer-en gomendioak Windows duten gailuak behar bezala eguneratuko direla ziurtatzeko: * Gailuak gauean itzali ordez martxan eta Internetera konektatuta uztea. * Gailua erabiltzen ari ez zarenean oso azkar hibernazioan ez sartzeko konfiguratzea. Nire galderak: * Gomendio horiek jarraituz gero zenbat energia alferrik galduko litzateke mundu mailan? * Nola da posible Windows izatea ordenagailuetan gehien erabiltzen den sistema eragilea?

Kaixo!!! Irratiko ordenagailuetan hurrengo arazoa dugu ta ez dut topatzen konpontzeko modurik. Gauza da,... Alsamixerretik konfigurazioa aldatu mikroko soinua etb grabatzeko, Butt programarekin ondo doa, baino audacity irekitzerakoan alsamixerren konfigurazioa aldatzen da eta ia ez du, ez butt-ek ezta audacityk soinurik hartzen.

# Prestaketa Gida hau [John Bowdreren tutoriala](https://hash.virtuallypotato.com/federated-matrix-server-synapse-on-oracle-clouds-free-tier)ren itzulpen librea da. Matrix.org erakundeak berak ere [antzeko gida bat](https://matrix.org/docs/guides/free-small-matrix-server) dauka, baina ez dago hain garatuta. 1. oharra: Oracle ez da pribatutasunaren lagun (mezuak zifratuta egon arren, oso litekeena da Oraclek metadatuak eskuratu ahal izatea) eta, beraz, beste aukerak izatekotan, ekidin Oracle. Hala ere, aukerak Matrix Oracleri esker edo WhatsApp erabiltzen jarraitzea baldin badira, nik badakit zein nahiago dudan. 2. oharra: zerbitzari bat (hardware) debalde eskuratu dezakegun arren, ezinbestekoa izango zaigu domeinu bat erostea. Badaude lehen urtea 0,99 eurotan eskaintzen dituzten erregistro-enpresak (.xyz eta antzeko domeinuak). [.eus domeinuei buruzko nformazioa](https://www.domeinuak.eus). Une honetan bi zerbitzari (software) daude Matrix erabili ahal izateko: Synapse eta Dendrite. Dendrite berriagoa da eta sistema-baliabide gutxiago behar dituen arren oraindik garatzen ari diren proiektua da. Horregatik, gida honetan, Synapse instalatuko dugu, Docker kontainer batean hain zuzen ere. Etorkizunean, nahi izanez gero, erraza izan beharko litzateke kontainer hori Dendriterekin ordezkatzea. # Sortu instantzia Oracle Cloud-en makina birtual (MB) bat sortzea nahiko erraza da. Kontua sortu dugunean (agian ordu pare bat itxaron beharko dugu) goazen *Menu* -> *Compute* -> *Instances* eta sakatu *Create Instance* botoi urdin handia.  Instantzia honetan *nire-domeinua.eus* ostatatuko dugu. Izena ezartzea ez da derrigorrezkoa baina lagungarri gerta daiteke etorkizunean, adibidez beste instantzia bat sortzea erabakitzen dugunean, Oraclek bi instantzia eskaintzen baititu. Instantziak *Oracle Linux* sistema eragilea erabiliko du guk ezer aldatzen ez badugu. Proiektu honetarako Ubuntu aukera egokiagoa izango litzateke, informazio gehiago dagoelako Synapse Debianen oinarritutako sistema batean exekutatzeari buruz. Gauzak horrela, *Image and Shape* ataletik gertu dagoen *Edit* botoia sakatu eta aukeratu *Change Image*. Zerrendatik hautatu *Canonical Ubuntu 20.04 minimal*, eta amaitzeko *Select Image* sakatu aukera baieztatzeko.  Instantziak AMD EPYC 7551 CPU bakarra erabiliko du, 2,0 GHz eta RAM Gb bakarrarekin. Ez da asko baina doakoa da eta nahikoa izan beharko litzateke proiektu honetarako. Gainontzeko aukerak beren horretan utz ditzakegu. Egiaztatu ***Assign a public IPv4 address:** Yes* dioela. [Oracleren hodeiaren abantailetako bat da IPa estatikoa dela eta ez dugula DynDNS zerbitzurik erabili beharko, hasiberrientzako errazagoa]  Goazen beheruntz eta *Add SSH keys* atala ikusiko dugu. Egiaztatu *Generate a key pair for me* aukera hautatuta dagoela eta sakatu *Save Private Key* botoia gakoa gure ordenagailura deskargatzeko, Makina Birtualera SSH bidez konektatzeko beharko dugulako.  Azken pausoa monitorizazioa kentzea izango litzateke: *Show advanced options* -> *remove monitoring* Orain bai, *Create Instance* botoi urdina sakatu dezakegu, pantailaren amaieran dagoena, eta minutu batzuk itxaron ondoren, prest izango dugu abiarazteko. *Running* egoera ikusten dugunean, berdez, konektatzeko prest dago. Idatzi nonbait Makina Birtualaren IPa. (aldatuko ez dena) eta erabiltzailea: *ubuntu*. SSH bidez konektatzeko hainbat aukera daude: Secure Shell extension Google Chrome eta web-nabigatzaile baliokideetarako, PuTTY Windowserako (?), edota terminalaren bidez. Gida honetan terminala erabiliko dugu. Linuxen eta macOSen ez dugu ezer instalatu beharko. Idatzi `ssh -i gakoa ubuntu@ip-helbidea` eta sakatu intro. > oharra: gakoa terminalera eraman dezakegu *ssh -i* idatzi ondoren *ubuntu@ip-helbidea:~$* ikusi beharko genuke terminaleko leihoan [edo *ubuntu@matrix.nire-domeinua.eus:~$* etorkizunean]. Barruan gaude. Oracleren monitorizazio-herraminta ezabatu dezakegu (banan-banan exekutatu): `snap remove oracle-cloud-agent` eta `apt purge snapd open-iscsi lxd lxcfs` Bide batez sistema eguneratu `sudo apt-get update` eta ondoren `sudo apt-get upgrade` komandoak exekutatuz. Noizean behin egin behar da, batez ere segurtasun-eguneraketak instalatzeko. # DNS ezarpenak Aurrerago esan bezala, Oraclek esleitu digun IP publikoa ez da aldatuko instantzia itzaltzen badugu ere. Gurea izango da instantzia ezabatu [*terminate*] arte. Registrar / Domeinu-enpresaren webgunera joango gara eta *A* motako bi erregistro sortuko ditugu: *nire-domeinua.eus* eta *matrix.nire-domeinua.eus*, gure IP publikoarekin. [Matrixek azpidomeinu bat behar du] *nire-domeinua.eus* webgune arrunt bat izango da —html eta css dokumentuak igo ditzazkegu— eta matrix azpidomeinuan Synapsek egingo du lan. Hala ere, identitateak *@erabiltzailea:nire-domeinua.eus* izatea nahi dugu, ez *@erabiltzailea:**matrix**.nire-domeinua.eus*. Horregatik, *SRV* erregistroa ere sortuko dugu identitateak kudeatzeko: SRV \_matrix._tcp.nire-domeinua.eus eta ondorengo datuak: priority=0, weight=10, port=8448, target=matrix.nire-domeinua.eus, bestelako matrix zerbitzari batzuekin federatu ahal izateko.  [domeinua nagusia eta matrix bi zerbitzari desberdinetan izan nahi badituzue, prozesua korapilatsuagoa da. Gida originala irakurtzea gomendatzen dizuet] # Suebakiaren ezarpenak Synapse 8008. atakari adi egongo zaio eta 8448. ataka ere badarabil federatutako beste Matrix zerbitzariekin harremana egon dadin. Ataka horiek ikusgai egin ordez, *reverse proxy* bidez babestuko dugu Synapse, HTTPS eta 443 ataka erabiliz. HTTP eta 80. ataka ere eskuragarri egon beharko dira ACME ziurtagirietarako. Bi suebaki ditugu: Oracle Cloud eta Makina Birtualaren barnean dagoena. Lehenengo Oracle Cloudena moldatuko dugu. Gure instantziaren xehetasunak erakusten dituen gunera jo beharko dugu eta *Primary VNIC* atalean dagoen *subnet*ean klikatu beharko dugu.  *Security Lists* aurkitu beharko dugu eta *Default Security List* hautatu.  *Ingress Rules* atalak suebakiak baimendutako sarrera atakak zerrendatzen ditu eta hasieran SSH baino ez du ahalbidetzen. Guk *Add Ingress Rules* botoia sakatu beharko dugu.  Irudikoa gehitu:  Zerrendaren amaieran agertuko zaigu.  Honi esker, internetetik gure instantziara konexioak ahalbidetuko ditugu, baina sistema eragileak (hots, Ubuntuk) konexio horiek deuseztatuko ditu bere suebakia dela-eta. Horretarako *iptables* delakoa aldatu beharko dugu. Exekutatu `sudo iptables -L INPUT --line-numbers` uneko ezarpenak ikusi ahal izateko. Horrelako zerbait ikusi beharko genuke: Chain INPUT (policy ACCEPT) num target prot opt source destination 1. ACCEPT all -- anywhere anywhere state RELATED,ESTABLISHED 2. ACCEPT icmp -- anywhere anywhere 3. ACCEPT all -- anywhere anywhere 4. ACCEPT udp -- anywhere anywhere udp spt:ntp 5. ACCEPT tcp -- anywhere anywhere state NEW tcp dpt:ssh 6. REJECT all -- anywhere anywhere reject-with icmp-host-prohibited ————— 6. lerroa (*REJECT all*) baino lehen 80 eta 443. atakak gehitu behar ditugu: `sudo iptables -I INPUT 6 -m state --state NEW -p tcp --dport 80 -j ACCEPT` `sudo iptables -I INPUT 6 -m state --state NEW -p tcp --dport 443 -j ACCEPT` Eta ondoren hasierako komandoa exekutatuko dugu HTTP eta HTTPS zuzen gehitu ditugula baieztatzeko. 6. eta 7. lerroetan HTTP eta HTTPS ikusi beharko genituzke, hurrenez hurren. Aldaketa hauek behin-betikoak izateko, ondorengo komandoa erabiliko dugu: `sudo netfilter-persistent save` eta hau ikusi beharko genuke: > run-parts: executing /usr/share/netfilter-persistent/plugins.d/15-ip4tables save > run-parts: executing /usr/share/netfilter-persistent/plugins.d/25-ip6tables save Honen antzeko zerbait ikusi beharko genuke:  # Reverse proxy konfiguratzen Apache eta Nginx erabili daitezkeen arren, Caddy errazagoa da, besteak beste ziurtagiriak automatikoki kudeatu beharko lituzkeelako. Caddy instalatzeko exekutatu ondokoak, banan-banan: `sudo apt install -y debian-keyring debian-archive-keyring apt-transport-https` `curl -1sLf 'https://dl.cloudsmith.io/public/caddy/stable/gpg.key' | sudo apt-key add -` `curl -1sLf 'https://dl.cloudsmith.io/public/caddy/stable/debian.deb.txt' | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/caddy-stable.list` `sudo apt update` `sudo apt install caddy` Eta orain Caddyren ezarpenak moldatuko ditugu. Exekutatu: `sudo nano /etc/caddy/Caddyfile` Honako hau idatzi:  >nire-domeinua.eus { > root * /var/www/html > file_server >} >nire-domeinua.eus:8448 { > reverse_proxy http://localhost:8008 >} >matrix.nire-domeinua.eus { > reverse_proxy /_matrix/* http://localhost:8008 > reverse_proxy /_synapse/client/* http://localhost:8008 >} Gorde aldaketak *ctl+o* teklak sakatuz eta ondoren intro. *ctl+x* fitxategia ixteko. Abiarazi Caddy, eta berrabiarazi ezarpen berriak erabil ditzan (banan-banan): `sudo systemctl enable caddy` `sudo systemctl start caddy` `sudo systemctl restart caddy` Nabigatzailean https://matrix.nire-domeinua.eus bisitatzerakoan orri zuri bat ikusiko dugu, baina ziurtagiria duela egiaztatuko dugu. Ondo goazelaren seinale. [Hurrengoa: Synapse instalatu](https://lemmy.eus/post/14284)

Gaur zalantza sortu zait, berriro, ea ordenagailu eramangarria etxean daukadan bitartean argindarrera konektatuta egoteak, haren bateriaren osasuna hobetuko duen. Galdera da: hobe da bateria beteta mantentzea edo bete-agortuka ibiltzea?

hemendik modu gurutzatuan argitaratua, **ingelesez**: https://lemmy.eus/post/10482 ________ I believe that XMPP is one of the best protocols for chat communications there is, and I stand up for it. However, the clients that there are, are not comfortable for most people out there used to apps like Telegram, Whatsapp or whatever. One can defend current XMPP clients saying that quoting with "> " is the traditional way, or that swiping to quote a message is not worth developing; I have plenty more examples like this. Well, if you think so, OK, use those clients for yourself, but become aware that many people won't use XMPP for just this reason. After saying all this, I want to tell that **I am willing to develop a new, modern looking and _comfortable_ client for XMPP**. I think of a client for Android in first instance, but I would have no problem on going further. However, I don't know programming, so **I'm searching programmers** who would like to get involved in this. Although I'm not programmer, I have experience developing software projects, from internationalization to documentation, including ideas about features, testing and all other work there can be. > Will you help me spreading the word? :)

Kaixo! Gero eta maizago (gaur behin eta berriro......) mugikorra ataskatu bezala eta berrabiarazi egiten zait. Norbaitek badaki nola konpondu dezakedan? Gauza batzuk desinstalatu ditut, baina agian ezarpenetan zerbait eginda probatu dezaket? Edo bateria (karga gutxi edo asko daukanean gertatzen den arren) izan daiteke gaizki dagoena?

Oso itxura ona hartu diot eta dabilena integrazioa oso lagungarria iruditu zait adibideak aurkitzeko. Baina nik oraindik ez dut ikusten app-a eguneratuta, agian egun kontua izango da.

KONTUZ. Gida ez da formala. #### Osagaiak * Domeinu bat. Merkeenak _.party_ uste dut direla. * Beti piztuta egongo den ordenagailu bat (1GB RAMekin soberan eta biltegiratzerako zenbait giga hartu, nik 20GB). * (Aukeran eta idealki) Beti piztuta eta konektatuta egongo den "mugikor" bat. #### Laburpena/Baliabideak 1. Matrix zerbitzaria, dendrite ([docker gabe](https://github.com/matrix-org/dendrite/blob/master/docs/INSTALL.md), [dockerrekin](https://github.com/matrix-org/dendrite/tree/master/build/docker)). Synapse erabili daiteke, baina gida honetatik kanpo dago. 2. Mautrix zubia ([docker gabe](https://docs.mau.fi/bridges/go/whatsapp/setup/index.html), [dockerrekin](https://docs.mau.fi/bridges/go/whatsapp/setup/docker.html)) 3. Android bat behar duzu. Zuk ikusi nola. Makina birtual bidez, munduan ahaztuta dauden milioika mugikorretako bat edota raspberry pi batean android instalatuta. Ondoren dagokion [autentikazioa](https://docs.mau.fi/bridges/go/whatsapp/authentication.html) eginda. 3 pauso horiekin instalatzeko gai ez bazara, ondorengo gida sortu dut: https://wiki.iortegam.com/hypha/guides/eus/dendrite-mautrix

Ze zaila ite zaiten programatzen ikastea, beti frustratzen naizelako eztetelako lortzen naetena, eztakitelako programatzen. Lagun batek esan zian ikasteko ta esforzatzeko ta azken egunetan script zehatz bat sortu nahian nabil. Lagunai jun natzaio laguntza eske ta pista bat eman ta nik iteko esan dit. Gogotsu, jarri ta porrot: betiko frustrazioa. Ze in dezaket? Ilusio gabe frustratu ta nazkatu ite naiz ta beraz eztakat ikasteko diziplina. Nei pazientzia haundiz erakutsiko zian norbait eukitzea gustatuko zitzaiten, beak iteko ariketak jartzea ta nik pixkanaka in, errexetik zailera ez frustratzeko. Zuek gomendio o bizipenik dakazute?

Obsidian programa HTTP(S) atakara (80 edo 443) bideratu nahiko nuke, internet bidez ikusi ahal izateko bere interfaze eta guzti. Hau egingarria da teknikoki?

Iruitze zait `pull`-ek commitak banan-banan jeixte ditula ta `merge`-ek, denak bakar berri batian. Eta `fetch`?

Zein desberdintasun dago bi horien artean? Eskerrik asko

Badirudi lotsagabe batzuk dabiltzala internetetik bueltaka Countinuous Integration eskaintzen duten doako zerbitzuak esplotatzen bertan kriptomonetak minatzen. Baita ere hemen irakurri dut: https://teddit.net/r/StallmanWasRight/comments/mz00fm/crypto_miners_are_killing_free_ci/ Jendea Ethereum eta antzerakoak dago minatzen... gaur egun gauzak dauden moduan proof of work ia debekatuta egon beharko litzateke, honelako egoeretara eramaten gaituelako eta gainera asko kutsatzen duelako. Proof of Stake askoz ere alternativa hobeagoa da, baina nola Bitcoin alde horretatik atzeratuta dagoenez... ikusi ethereum, aldatzear daude. Bitcoinek oso gaizki eragingo dio kriptomoneten ekosistemari eta aldatzen ez bada, bi aukera bakarrik ikusten ditut, edo proof of work motakoak desagertu egiten dira edo denak desagertzen dira. Ez dut uste proof of work ordezkatzeko gai izango direnik moneta gehienak kontuan izanda zenbat kostatu zaion hori egitea ethereumi. Europatik, goi goitik etorriko da agindu bat, Bitcoin erabiltzea debekatuta ekologia arrazoiengatik, eta baliteke eskusa hori erabilita ya de paso kriptomoneta guztiak debekatuko dituztela, denak ekologiarekiko kaltegarriak izan ez arren.

Ane Diaz de Tuesta web programatzaileak eta haren aita Joxe Felix Diaz de Tuesta euskaltzaleak itzuli dute gida hau. Aneren webgunean azalpen gehiago: https://anediaz.com/#/eu/article

**Fruit Radar** mapa birtual batean landareak, fruita arbolak eta sendabelarrak kokatu ta partekatzeko tresna bat da. **Fruit Radar** Androiderako **bezeroa** da, F-Droiden eskuragarri: https://f-droid.org/en/packages/eu.quelltext.mundraub Aldiz, bezeroa **zerbitzari** batzuta konektatzen da ta hoietan arazo bat dao, ezin baita daturik gorde bertan ta beraz tresna hau guztiz deuseztatzen dulako. Hemen salatu genun [@Txopi@lemmy.eus](https://lemmy.eus/u/Txopi) ta nik: https://github.com/niccokunzmann/mundraub-android/issues/318 Garatzaileak dio ez daukala horri eskeintzeko denbora. Norbaitek beidatu lezake? Are gehio... **norbait gogoz ta prest** ikuste da **Euskalerrirako zerbitzari bat sortzeko**, datuak bertan gordetzeko ta hemengo landare zehatzak gehitu ahal izateko?